Sound design is een ontzettend belangrijke skill voor muziek producers. Met sound design kun je je tracks precies zo laten klinken zoals jij wilt. En nog belangrijker: je kunt je muziek een unieke sound geven doormiddel van sound design!
Het leren van sound design is echter best moeilijk. Er zijn ontzettend veel knoppen waaraan je kunt draaien om een bepaald geluid te krijgen. Daarnaast moet je ook je gehoor trainen om bepaalde keuzes te kunnen maken.
In dit artikel wil ik je een oefening laten zien waarmee je zowel je gehoor als sound design skills kunt trainen. Deze tip komt van het Youtube kanaal van Alice Yalcin Efe. Ze heeft een handig schema ontwikkeld om bijna elke synthesizer sound van je favoriete tracks na te kunnen maken! Check de video hieronder:
Stap 1: Identificeer de verschillende lagen
Wanneer je een sound hebt gekozen die je graag na wilt gaan maken, kun je beginnen. Het is belangrijk dat je eerst goed naar het geluid luistert om te bepalen of het bestaat uit meerdere lagen. Lagen die je kunt tegenkomen zijn onder andere verschillende synthesizer lagen, maar ook noise lagen of atmosferen.
Wanneer je dit hebt gedaan, ga je bepalen wat de belangrijkste laag in het geluid is. Meestal is dit redelijk duidelijk, maar soms is het moeilijk om onderscheid te maken tussen de verschillende lagen. Kies in dit geval de volste laag die je hoort. Deze laag heeft bijvoorbeeld de meeste lage frequenties, of een hele karakteristieke modulatie in het geluid zitten.
Stap 2: Kies de juiste oscillator
Oscillatoren zijn de basis van elk synthesizer geluid. Ze produceren geluidsgolven die je vervolgens kunt beïnvloeden met alle andere functies op je synthesizer. Het is dus belangrijk dat je de juiste geluidsgolf kiest als start om mee te werken.
De meest gebruikelijke geluidsgolven (waves) om mee te werken zijn:
- Sinewave: warm en rond
- Sawtooth: warm en scherp
- Triangle: iets scherper dan een sinewave, maar wel kouder
- Square: klinkt voornamelijk erg digitaal
- Pulse: klinkt iets dunner dan een square
- Noise: heeft een scherp en koud karakter
De termen warm, koud, rond, scherp en digitaal klinken misschien iets abstract als je het zo leest. Speel daarom eens deze verschillende golven in een synthesizer naar keuze, en vergelijk ze met elkaar. Zo krijg je beter een gevoel wat deze termen betekenen.
De toon van een geluidsgolf wordt voornamelijk bepaald door de mate waarin harmonics (hogere frequenties) worden gevormd. Een sinewave heeft bijvoorbeeld geen harmonics naast de basis frequentie (fundamental). Een saw daarentegen heeft wel harmonics. Hoe meer harmonics, hoe scherper het geluid.
Daarnaast kunnen harmonics even of oneven zijn. Even harmonics zijn altijd een veelvoud van de fundamental en passen heel goed bij elkaar. Het geluid krijgt hierdoor een warme klank. Oneven frequenties zijn geen veelvoud van de fundamental en botsen daardoor een beetje. Het geluid wordt hierdoor een beetje agressiever wat we ook wel kouder kunnen noemen. Een sawtooth heeft bijvoorbeeld even harmonics en een square oneven harmonics.
Noise bestaat uit alle mogelijke frequenties die willekeurig tegelijkertijd worden afgespeeld. Hierdoor klinkt het geluid erg koud en scherp.
Als je de juiste geluidsvorm hebt gevonden moet je nog luisteren of er meerdere waves op elkaar liggen. Denk bijvoorbeeld aan een extra wave die een octaaf of 7 semitones omhoog of omlaag is gepitched. Als het geluid iets breder klinkt, dan zijn er misschien meerdere oscillatoren van elkaar detuned. In dit geval kun je bijvoorbeeld kijken naar unison functies. Experimenteer hiermee totdat je de juiste klank hebt gevonden.
Stap 3: Kies het volume verloop
Nu gaan we de amp envelope instellen. Luister hoe het volume van het geluid beweegt over tijd. Er zijn 3 verschillende soorten envelopes die je kunt verwachten:
- Pluck: Deze envelope heeft een snelle attack tijd. Hierna vloeit het volume geleidelijk weer omlaag. De sustain is helemaal naar beneden en je bepaald de lengte van de noot door de decay langer of korter te maken.
- Fat: Bij deze envelope is de sustain hoger dan bij een pluck. Dit zorgt ervoor dat de noot hoorbaar blijft als je deze ingedrukt houdt. Je hoort nog wel een aanslag van de noot. Een fat wordt vaak gebruikt bij lead sounds.
- Swell: Deze envelope heeft een lange attack time. Hierdoor wordt het geluid atmosferisch en dragend. Bij pads wordt vaak een swell envelope gebruikt, maar ook bij string sounds is de swell envelope een goede keuze.
Stap 4: Luister of het timbre van het geluid veranderd
De sleutel om een geluid interessant te maken voor de luisteraar is verandering over tijd. In de vorige stap hebben we al verandering van volume over tijd toegevoegd, en nu gaan we kijken of ook de klank/timbre van het geluid veranderd over tijd.
Luister goed naar je voorbeeld. Veranderd het geluid gedurende een noot van scherp naar rond? Lijkt de sound een beetje te schommelen in toonhoogte? Zit er een vibrato op het geluid? Met dit soort vragen kun je ontleden hoe een sound beweegt.
Als je vervolgens denkt dat je elke beweging hebt gevonden, ga je luisteren hoe elke soort beweegt. Is deze bijvoorbeeld eenmalig per noot, of herhaalt deze zich continu? Misschien is de beweging willekeurig, of gelinkt aan de toonhoogte van het geluid?
Als de beweging eenmalig voorkomt per noot gebruik je een envelope als modulatie source. Wanneer de beweging zich continu herhaalt gebruik je een LFO. Indien de beweging gelinkt lijkt aan het spelen van bepaalde noten, gebruik je de velocity of key track functie.
Stap 5: Bepaal de modulation destiny
Nu we weten welke Modulation source (envelope, LFO etc.) we moeten gebruiken, moeten we bepalen wat we hiermee gaan laten bewegen. Dit heet de modulation destiny.
Dit kan eigenlijk best simpel zijn. Als een geluid van scherp naar rond beweegt kun je de modulation source koppelen aan de cutoff knop van het filter. Als de pitch lijkt te bewegen, dan koppel je de modulation source aan de finetune van de oscillator.
Om dit goed te doen moet je een goed gevoel trainen voor wat elke functie op een synthesizer met het geluid doet. De beste methode om dit te trainen is doormiddel van Syntorial. Hier zal ik verderop nog meer over vertellen.
Stap 6: Herhaal de voorgaande stappen voor de andere lagen
Als je alle modulation sources aan de goede modulation destiny hebt gekoppeld is je geluid bijna klaar! 🙂
Herhaal nu dezelfde stappen voor de andere lagen die je gehoord hebt.
Stap 7: Finetune de parameters
Waarschijnlijk klinkt je sound al aardig hetzelfde als je voorbeeld. Probeer in deze stap iets gedetailleerder te luisteren naar je instellingen.
Misschien moet je attack nog iets langer, of moet je LFO nog iets sneller bewegen. Door kritisch te luisteren en subtiele aanpassingen te maken, zorg je dat je sound net dat extra professionele randje krijgt.
Ga echter niet te veel zitten piekeren op details. Als je de sound vet vindt klinken, dan ben je klaar. Zo zorg je toch dat je nog een beetje eigenheid in de sound krijgt.
Stap 8: Voeg externe effecten toe
Tot slot voeg je externe effecten toe. Denk hierbij bijvoorbeeld aan reverb, delay, saturatie, chorus en andere effecten. Voor deze stap is het een stuk moeilijker om een concreet stappenplan te schrijven. Dit leer je voornamelijk door veel te doen en te luisteren naar elk effect.
Ik heb wel een paar tips die je kunt gebruiken tijdens dit proces:
- Wees subtiel met het toevoegen van effecten. Vaak klinken ze het beste als je ze niet perse hoort, maar het wel merkt als je ze opeens weghaalt.
- Let goed op je stereobeeld. Effecten als chorus kunnen je geluid super breed maken, maar ook instabiel in mono. Beluister dus of je sound na het toevoegen van effecten ook nog overeind blijft in mono.
- Voeg effecten parallel toe. Hierdoor blijft je oorspronkelijke geluid onaangetast, en heb je meer controle over je effecten.
De beste sound design tip: Syntorial
Heb je al deze stap goed uitgevoerd, dan ben je klaar! 🙂
Je hebt misschien wel gemerkt dat je erg goed moet luisteren tijdens dit proces. Het trainen van je gehoor is daarom misschien wel het aller belangrijkste voor een muziek producer. Dit proces kan echter moeilijk en frustrerend zijn.
Het bedrijf Audible Genius heeft hier gelukkig iets op verzonnen. Ze hebben een tool ontwikkeld genaamd Syntorial!
Met Syntorial leer je stap voor stap synth patches te maken en te luisteren waarom je iets doet. Dit doe je doormiddel van verschillende soorten games.
Persoonlijk heb ik ontzettend veel gehad aan Syntorial. Ik heb de basis van sound design geleerd en weet nu mijn weg te vinden op elke synthesizer. Het heeft mijn muziek producer skills een behoorlijke boost gegeven.
Wil je meer weten over het programma? Lees dan eens mijn volledige Syntorial Review, of probeer Syntorial gratis uit via onderstaande knop:
Probeer gratis de demo van Syntorial uit!
Speel de eerste 22 levels gratis en begin met jouw avontuur om een synthesis master te worden.